Að hvetja eða letja?

Það sætir furðu að stjórnmálamenn bregðist svo varfærnislega við hugmyndum Lýðheilsustöðvar þess efnis að e.t.v ætti ekki breyta virðisaukaálögum á gosdrykki (og í raun marga ávaxtasafa einnig). Það ætti að vera hverjum manni ljóst hversu slæm áhrif of mikil gosdrykkja getur haft á hvorttveggja tennur og líkamsbyggingu. Það sama má í raun segja um suma ávaxtasafa því sykurmagn er ekki ósvipað og í gosdrykkjum.

Við getum lagt til hliðar frjálshyggjuviðhorf hægrimanna enda virðist vera þverpólitísk andstaða OG samstaða í þessu máli. Að því undanskildu að ég held að Vinstri Græn standi nokkuð þétt að baki þeirri tillögu að breyta ekki sköttum á gosi og ávaxtadrykki. Það sem hinsvegar vekur furðu er að á slíkum heilsuverndar vakningartímum sem við nú lifum skuli fólk ekki vera tilbúið að beita sér af meiri krafti. Áherslan á "vernd" í heilsuvernd þarf ekki að túlka sem forsjárhyggju í neikvæðri merkingu þess orðs, heldur hitt að af fenginni reynslu þá horfum við á neyslu vara sem skilgreindar eru óhollar aukast. Að vísu er allt gott í hófi, það var mér a.m.k. kennt, en nú er svo komið að neysla þessara vara er svo mikil að gott hóf er fyrir löngu gleymt og grafið.

Sú var tíðin að gosdrykkir og ávaxtasafar voru munaðarvara, þ.e. að verlagning þeirra var slík að þær voru ekki á boðstólum nema tilefni gæfi til; afmæli, veislur etc.. A.m.k. tel ég það ástæðuna, - getur verið að foreldrar mínir hafi bara verið svona framsýnir?  Ég drakk mjólk og ég drakk vatn (ekki kolsýrt, nema þá einhver átti sódastream vél...og bragðefni). Sannast hið fornkveðna að á eftir banni kemur löngun. Það sem mig rekur minni til að gerðist var að framleiðendur fóru að selja gosdrykki í stærri umbúðum en samt á svipuðu verði. Þ.e. að allt í einu litu gosdrykkir ekki út fyrir að vera munaðarvara, þú gast fengið svo mikið magn fyrir tiltölulega lítið verð. Það var hægt að fá gos í tveimur stærðum glerflaskna, í dós, í hálfslítra- , einum og hálfum- og tveggja lítra plastumbúðum. Lítra umbúðir og Súperdós() komu seinna. Og framhaldið er horfin saga, eins og máltakið segir.

Málið er að gosdrykkir voru lengi framan af sveipaðir ákveðnum dýrðarljóma, þeir voru spennandi, nýjir og sameinuðu fólk, já sameinuðu! Hver man ekki eftir jólaauglýsingunni, pýramídanum, ,,I'd like to buy the world some hope and furnish it with love..." eða var það coke? Man það ekki, en ég man að þetta var boðberi Jólanna, já þegar auglýsingin birtist á skjánum þá voru Jólin komin, ekki þegar Ellý og Villi sungu um Jólin heldur þegar pýramídakórinn söng um það hvernig kók sameinar og bjargar. Man ekki eftir gagnrýnisröddum þá, hvar eru þær nú?

Ég ætla svo sem ekki að kenna gosframleiðendum um hvernig komið er fyrir börnum sem þjást af offitu og tannskemmdum, frekar en ég ætla að kenna tóbaksframleiðendum um allt það fólk sem þjáist af krabbameini. Nei mig langaði einungis að benda á þá einföldu staðreynd að það er ekkert sérstakt við gos - í alvöru! Það er ekkert sérstakt við gos! Ánægjan sem því fylgir að klára tvo lítra af gosi á dag er ekki líkamleg, hún er andleg. Það er eitthvað sem fær okkur til að hugsa þegar við stöndum frammi fyrir vatnsglasi eða gosglasi...eða er það e.t.v. eitthvað sem fælir okkur frá því að hugsa?

Allt er gott í hófi, minntist á það hér að ofan. En þegar sérfræðingar stofnunnar sem stjórnvöld komu á legg ráðleggja okkur að drekka minna gos, heilsu okkar og tanna vegna, þá ákveða þessi sömu stjórnvöld að lækka skatta á þessar sömu vörur. Og hvað gerist þegar við getum fengið tvær flöskur til viðbótar við kippuna sem við erum vön að kaupa?